ئورنىڭىز: باش بەت ئۇچۇر-ساۋاتلار
نەشىر ھوقۇقىنى تىزىملىتىشنىڭ ماركا ھوقۇقىنى قوغداشتىكى رولىغا سەل قارىماڭ
نەشر ھوقۇقىنى تىزىمغا ئالدۇرغاندا تاۋار ماركىسىنى قوغدىغىلى بولامدۇ؟ نەشىر ھوقۇقىنى تىزىملاشنىڭ قانداق پايدىلىق تەرەپلىرى بار؟ ھازىر تېخىمۇ كۆپ ئىلتىماس قىلغۇچىلار رويخەتكە ئالدۇرغان تاۋار ماركىسىنى رويخەتكە ئالدۇرۇش بىلەن بىر ۋاقىتتا نەشر ھوقۇقىنى ئويلىشىۋاتىدۇ، تاۋار ماركىسى بىلەن نەشر ھوقۇقىنىڭ قارىماققا ئانچە چوڭ باغلىنىشى يوقتەك كۆرۈنسىمۇ، ئەمەلىيەتتە ئۇنىڭ چەمبەرچاس باغلىنىشى بار. بۈگۈن كۆپچىلىك بىلەن مۇھاكىمە قىلىپ باقايلى:
نېمە ئۈچۈن نەشىر ھوقۇقىنى تىزىملاشنى يامغۇر ياغقاندا كۈنلۈك تۇتقانلىق دەيمىز؟ نەشىر ھوقۇقىنى تىزىمغا ئالدۇرغاندا تاۋار ماركىسىنى قوغدىغىلى بولامدۇ؟ نەشر ھوقۇقىنى تىزىملاش تاۋار ماركىسى ھوقۇقىنىڭ مۇقىملىقىغا كاپالەتلىك قىلىپ، رويخەتكە ئېلىنغان تاۋار ماركىسىلا كەلتۈرۈپ چىقىرىدىغان ھوقۇقنىڭ كەمچىل بولۇشىنىڭ ئالدىنى ئېلىشقا پايدىلىق. تاۋار ماركىسىنى لايىھەلىگۈچى ۋە تاۋار ماركىسىنى رويخەتكە ئالدۇرغۇچى بىر ئادەم بولغان چاغدا، قانۇن جەھەتتىن ئېيتقاندا، ھوقۇق توقۇنۇشى پەيدا بولمايدۇ، لېكىن ئىككىسى ئوخشاش بىر ئادەم بولمىسا ياكى ئىككىسى بىر ئادەم بولسىمۇ، ئەمما ئىسپاتلاش مۇمكىن بولمىسا، ھوقۇق توقۇنۇشى پەيدا بولىدۇ، بۇ خىل ئەھۋالدا تاۋار ماركىسىنى رويخەتكە ئالدۇرۇش تەسىرگە ئۇچرىشى مۇمكىن. چۈنكى، بىر ئەسەرنى باشقىلارنىڭ لايىھەلەپ بېرىشىگە ھاۋالە قىلغاندا ياكى ئەسەرنى تىزىمغا ئالدۇرمىغاندا تەۋەلىك ھوقۇقىنى ئىسپاتلاپ بەرگىلى بولمايدۇ، ئەسلىدىكى ھوقۇقنى بېكىتكىلى بولمايدۇ، بۇ ھوقۇق ئىگىسىنىڭ ھوقۇقىنى تەشەببۇس قىلىشىغا زور قىيىنچىلىق تۇغدۇرىدۇ. نەشر ھوقۇقىنى تىزىملاش بۇ مەسىلىنى ناھايىتى ياخشى ھەل قىلىدۇ. چۈنكى ئەسەر ھوقۇقىنى تىزىملاش گۇۋاھنامىسىنىڭ مەزمۇنىنى ئاغدۇرۇۋېتەلەيدىغان باشقا قارشى دەلىل-ئىسپاتلار بولمىسا، تىزىملاش گۇۋاھنامىسى بار تەرەپ ئەدلىيە ئورگانلىرى ياكى مەمۇرىي ئورگانلار تەرىپىدىن ئەسەرنىڭ ئەسەر ھوقۇقى ئىگىسى دەپ بېكىتىلىدۇ.
نېمە ئۈچۈن نەشىر ھوقۇقىنى تىزىملاشنى يامغۇر ياغقاندا كۈنلۈك تۇتقانلىق دەيمىز؟ نەشىر ھوقۇقىنى تىزىمغا ئالدۇرغاندا تاۋار ماركىسىنى قوغدىغىلى بولامدۇ؟ نەشر ھوقۇقىنى تىزىملاش تاۋار ماركىسى ھوقۇقىنىڭ مۇقىملىقىغا كاپالەتلىك قىلىپ، رويخەتكە ئېلىنغان تاۋار ماركىسىلا كەلتۈرۈپ چىقىرىدىغان ھوقۇقنىڭ كەمچىل بولۇشىنىڭ ئالدىنى ئېلىشقا پايدىلىق. تاۋار ماركىسىنى لايىھەلىگۈچى ۋە تاۋار ماركىسىنى رويخەتكە ئالدۇرغۇچى بىر ئادەم بولغان چاغدا، قانۇن جەھەتتىن ئېيتقاندا، ھوقۇق توقۇنۇشى پەيدا بولمايدۇ، لېكىن ئىككىسى ئوخشاش بىر ئادەم بولمىسا ياكى ئىككىسى بىر ئادەم بولسىمۇ، ئەمما ئىسپاتلاش مۇمكىن بولمىسا، ھوقۇق توقۇنۇشى پەيدا بولىدۇ، بۇ خىل ئەھۋالدا تاۋار ماركىسىنى رويخەتكە ئالدۇرۇش تەسىرگە ئۇچرىشى مۇمكىن. چۈنكى، بىر ئەسەرنى باشقىلارنىڭ لايىھەلەپ بېرىشىگە ھاۋالە قىلغاندا ياكى ئەسەرنى تىزىمغا ئالدۇرمىغاندا تەۋەلىك ھوقۇقىنى ئىسپاتلاپ بەرگىلى بولمايدۇ، ئەسلىدىكى ھوقۇقنى بېكىتكىلى بولمايدۇ، بۇ ھوقۇق ئىگىسىنىڭ ھوقۇقىنى تەشەببۇس قىلىشىغا زور قىيىنچىلىق تۇغدۇرىدۇ. نەشر ھوقۇقىنى تىزىملاش بۇ مەسىلىنى ناھايىتى ياخشى ھەل قىلىدۇ. چۈنكى ئەسەر ھوقۇقىنى تىزىملاش گۇۋاھنامىسىنىڭ مەزمۇنىنى ئاغدۇرۇۋېتەلەيدىغان باشقا قارشى دەلىل-ئىسپاتلار بولمىسا، تىزىملاش گۇۋاھنامىسى بار تەرەپ ئەدلىيە ئورگانلىرى ياكى مەمۇرىي ئورگانلار تەرىپىدىن ئەسەرنىڭ ئەسەر ھوقۇقى ئىگىسى دەپ بېكىتىلىدۇ.
« تاۋار ماركىسى قانۇنى» دىكى ئالاقىدار بەلگىلىمىلەرگە ئاساسەن، ئەگەر ئەسەر ھوقۇقى ئىگىسى رويخەتكە ئېلىنغان تاۋار ماركىسىغا باشقىچە پىكىردە بولسا، تاۋار ماركىسىنى باھالاش كومىتېتىغا رويخەتكە ئېلىنغان شۇ تاۋار ماركىسىنى بىكار قىلىشنى ئىلتىماس قىلسا بولىدۇ ياكى سوت مەھكىمىسىدىن تاۋار ماركىسى ھوقۇقى ئىگىسىنىڭ رويخەتكە ئېلىنغان شۇ تاۋار ماركىسىنى ئىشلىتىشنى توختىتىشىنى تەلەپ قىلسىمۇ بولىدۇ. شۇڭا ئەگەر نەشر ھوقۇقى تەۋەلىكى ئېنىق بولمىسا، تاۋار ماركىسىنى رويخەتكە ئالدۇرۇش جەريانىدا تاۋار ماركىسى ئەسەرلىرىنىڭ نەشر ھوقۇقى تالاش-تارتىشى كۆرۈلۈشى مۇمكىن. يەنى، تاۋار ماركىسىنى رويخەتكە ئالدۇرۇشنى ئىلتىماس قىلىش جەريانىدا، ئەگەر تاۋار ماركىسىنى لايىھەلىگۈچى بۇ تاۋار ماركىسىنىڭ ئەسەر ھوقۇقىنى ئۇنىڭ ئۆزىگە تەۋە دەپ تەشەببۇس قىلسا تاۋار ماركىسىنى ئىلتىماس قىلغۇچى مۇناسىپ ئىسپات ماتېرىياللىرىنى چىقىرالمايدۇ، ئاۋارىچىلىق پەيدا قىلىدۇ، ھازىرغا قەدەر، پەقەت تاۋار ماركىسىنى نەشىر ھوقۇقىنى تىزىملاشلا ئەڭ ئۈنۈملۈك ھەم ئەڭ قولايلىق بولغان بەلگىلىمىدىن ساقلىنىش ئۇسۇلى ھېسابلىنىدۇ. تاۋار ماركىسىنى ئىلتىماس قىلىش بىلەن بىر ۋاقىتتا نەشر ھوقۇقىنى تىزىمغا ئالدۇرغانلار تاۋار ماركىسى ئەسەر ھوقۇقى ۋە تاۋار ماركىسى ھوقۇقىنىڭ ئۆزىگە تەۋە بولۇشىغا كاپالەتلىك قىلغىلى بولىدۇ بۇ خىل ئەھۋال ئاستىدا، ھېچكىم سىز بىلەن نەشر ھوقۇقى تەۋەلىكى توغرىسىدا تالاش ـ تارتىش قىلالمايدۇ. ئۇنىڭدىن باشقا، بەزى كىشىلەر، ئەسەر بارلىققا كەلگەندىن باشلاپلا نەشىر ھوقوقىغا ئىگە بولغان، ھەممىنى تىزىمغا ئالدۇرۇپ نېمە قىلىدۇ， دەپ قارايدۇ، گەرچە نەشىر ھوقۇقىنى قوغداش ئىقتىدارى بار بولسىمۇ، بىراق بۇنداق قوغداش ئىسپات بىلەن تەمىنلىگەندە رولىنى جارى قىلدۇرالمايدۇ، بۇ دەل ئۇنىڭ يېتەرسىزلىكى. نەشىر ھوقۇقىنى قوغداش ئۈچۈن، ئەڭ ياخشى ئۇسۇل يەنىلا نەشىر ھوقۇقىنى تىزىملاش، بولۇپمۇ ماركا بەلگىسىنى ئالدى بىلەن نەشىر ھوقۇقىنى تىزىمغا ئالدۇرۇش، رويخەتكە ئالدۇرۇش جەريانىدا نۇرغۇن مەسىلىلەردىن ساقلىنىش كېرەك.
نەشىر ھوقۇقىنى تىزىملاشنىڭ قانداق پايدىلىق تەرەپلىرى بار؟
1. تاۋار ماركىسى ئىلتىماس قىلىش تۈرى بويىچە رويخەتكە ئېلىنىدۇ، مۇناسىپ قوغداشمۇ تۈرى بويىچە بولىدۇ، سىزنىڭ تاۋار ماركىڭىز ۋاقتىنچە ئومۇميۈزلۈك قاپلانمىدى، ئۇنداقتا نەشر ھوقۇقى ناھايىتى ياخشى بولغان قوشۇمچە قوغداش رولىنى ئوينايدۇ.
2. تاۋار ماركىسى ئىلتىماس قىلىش مۇددىتى بىر قەدەر ئۇزۇن، نەشر ھوقۇقىنى ئىلتىماس قىلىش مۇددىتى قىسقا، تاۋار ماركىسىنى تەستىقلاشتىن بۇرۇن نەشر ھوقۇقى گۇۋاھنامىسى بەلگىلىك مۇداپىئەلىنىش ۋە قوغداش رولىنى ئوينايدۇ.
3. نەشر ھوقۇقى تاۋار ماركىسىنىڭ تەۋەلىك ھوقۇقىنى ئىسپاتلاپ بېرىدۇ، كېيىن تەۋەلىك ھوقۇقى مەسىلىسى تۈپەيلىدىن تاۋار ماركىسىنىڭ ئىناۋەتسىز بولۇپ كېتىشىدىن ساقلىنىش كېرەك.
4. نەشر ھوقۇقىنى تىزىمغا ئالدۇرغاندىن كېيىن، باشقا ھەرقانداق ئادەم ئىشلىتىش ھوقۇقى ئىگىسىنىڭ رۇخسىتىنى ئېلىشى كېرەك، بولمىسا ھوقۇققا دەخلى تەرۇز قىلغانلىق ھېسابلىنىدۇ. نەشر ھوقۇقىنى تىزىملاش گۇۋاھنامىسىنى ھوقۇق ئىسپاتى قىلىشقا بولىدۇ، بۇ ئەسەر ھوقۇقى ئىگىسىنىڭ ئوغرىلىقچە نەشر قىلىشقا قارشى تۇرۇش ھوقۇقىنى قوغداش ھەرىكىتىنى باشلاشنىڭ ئالدىنقى شەرتى.
5. دۆلىتىمىزنىڭ« تاۋار ماركىسى قانۇنى» ۋە« پاتېنت قانۇنى» دىكى مۇناسىۋەتلىك بەلگىلىمىلەرگە ئاساسەن، باشقىلارنىڭ ئاۋۋال بەھرىمەن بولىدىغان ھوقۇقى بىلەن توقۇنۇشۇپ قالغان تاۋار ماركىسى ۋە تاشقى كۆرۈنۈش لايىھىسى پاتېنتى ئەمەلدىن قالدۇرۇلسا ۋە ئىناۋەتسىز قىلىنسا بولىدۇ.
شۇڭا، ئەگەر بىر گۈزەل سەنئەت ئەسىرى (مەسىلەن، شەكىل) باشقىلار تەرىپىدىن رويخەتكە ئالدۇرۇلغان تاۋار ماركىسى ئىلتىماس قىلىنسا ياكى بىر رەسىملىك تاۋار ماركىسى باشقىلار تەرىپىدىن باشقا تۈرلەر بويىچە رويخەتكە ئالدۇرۇۋېتىلسە، بۇ چاغدا نەشر ھوقۇقىنىڭ ئالدىن ھوقۇقىغا قارىتا باشقىچە پىكىر ئېلىپ بېرىلسا ياكى ئەمەلدىن قالدۇرۇلسا، ئۇنىڭ مۇمكىنچىلىكى بىر قەدەر چوڭ بولىدۇ.
ئەسكەرتىش: بۇ ماقالىنى شىنجاڭ قۇياش ماركا ئىشلىرى شىركىتى تەييارلىغان، شىنجاڭنىڭ ھەرقايسى جايلىرىدىكى شىركىتىمىز ماركا ۋاكالەتچىلىك ھوقۇقى بېرىلگەنلەردىن باشقا ھەرقانداق شەخسنىڭ رۇخسەتسىز ئىشلەتمەسلىكىنى قاتتىق ئەسكەرتىمىز.
نەشىر ھوقۇقىنى تىزىملاشنىڭ قانداق پايدىلىق تەرەپلىرى بار؟
1. تاۋار ماركىسى ئىلتىماس قىلىش تۈرى بويىچە رويخەتكە ئېلىنىدۇ، مۇناسىپ قوغداشمۇ تۈرى بويىچە بولىدۇ، سىزنىڭ تاۋار ماركىڭىز ۋاقتىنچە ئومۇميۈزلۈك قاپلانمىدى، ئۇنداقتا نەشر ھوقۇقى ناھايىتى ياخشى بولغان قوشۇمچە قوغداش رولىنى ئوينايدۇ.
2. تاۋار ماركىسى ئىلتىماس قىلىش مۇددىتى بىر قەدەر ئۇزۇن، نەشر ھوقۇقىنى ئىلتىماس قىلىش مۇددىتى قىسقا، تاۋار ماركىسىنى تەستىقلاشتىن بۇرۇن نەشر ھوقۇقى گۇۋاھنامىسى بەلگىلىك مۇداپىئەلىنىش ۋە قوغداش رولىنى ئوينايدۇ.
3. نەشر ھوقۇقى تاۋار ماركىسىنىڭ تەۋەلىك ھوقۇقىنى ئىسپاتلاپ بېرىدۇ، كېيىن تەۋەلىك ھوقۇقى مەسىلىسى تۈپەيلىدىن تاۋار ماركىسىنىڭ ئىناۋەتسىز بولۇپ كېتىشىدىن ساقلىنىش كېرەك.
4. نەشر ھوقۇقىنى تىزىمغا ئالدۇرغاندىن كېيىن، باشقا ھەرقانداق ئادەم ئىشلىتىش ھوقۇقى ئىگىسىنىڭ رۇخسىتىنى ئېلىشى كېرەك، بولمىسا ھوقۇققا دەخلى تەرۇز قىلغانلىق ھېسابلىنىدۇ. نەشر ھوقۇقىنى تىزىملاش گۇۋاھنامىسىنى ھوقۇق ئىسپاتى قىلىشقا بولىدۇ، بۇ ئەسەر ھوقۇقى ئىگىسىنىڭ ئوغرىلىقچە نەشر قىلىشقا قارشى تۇرۇش ھوقۇقىنى قوغداش ھەرىكىتىنى باشلاشنىڭ ئالدىنقى شەرتى.
5. دۆلىتىمىزنىڭ« تاۋار ماركىسى قانۇنى» ۋە« پاتېنت قانۇنى» دىكى مۇناسىۋەتلىك بەلگىلىمىلەرگە ئاساسەن، باشقىلارنىڭ ئاۋۋال بەھرىمەن بولىدىغان ھوقۇقى بىلەن توقۇنۇشۇپ قالغان تاۋار ماركىسى ۋە تاشقى كۆرۈنۈش لايىھىسى پاتېنتى ئەمەلدىن قالدۇرۇلسا ۋە ئىناۋەتسىز قىلىنسا بولىدۇ.
شۇڭا، ئەگەر بىر گۈزەل سەنئەت ئەسىرى (مەسىلەن، شەكىل) باشقىلار تەرىپىدىن رويخەتكە ئالدۇرۇلغان تاۋار ماركىسى ئىلتىماس قىلىنسا ياكى بىر رەسىملىك تاۋار ماركىسى باشقىلار تەرىپىدىن باشقا تۈرلەر بويىچە رويخەتكە ئالدۇرۇۋېتىلسە، بۇ چاغدا نەشر ھوقۇقىنىڭ ئالدىن ھوقۇقىغا قارىتا باشقىچە پىكىر ئېلىپ بېرىلسا ياكى ئەمەلدىن قالدۇرۇلسا، ئۇنىڭ مۇمكىنچىلىكى بىر قەدەر چوڭ بولىدۇ.
ئەسكەرتىش: بۇ ماقالىنى شىنجاڭ قۇياش ماركا ئىشلىرى شىركىتى تەييارلىغان، شىنجاڭنىڭ ھەرقايسى جايلىرىدىكى شىركىتىمىز ماركا ۋاكالەتچىلىك ھوقۇقى بېرىلگەنلەردىن باشقا ھەرقانداق شەخسنىڭ رۇخسەتسىز ئىشلەتمەسلىكىنى قاتتىق ئەسكەرتىمىز.
ھەمبەھىرلەش
